WECF Nederland reageert op de landbouwnota van Minister Schouten: “Kringlooplandbouw is mooi, maar gaat niet samen met pesticiden”
In september presenteerde Minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit Carola Schouten haar visie op de toekomst van de Nederlandse landbouw: “Landbouw, Natuur en Voedsel: Waardevol en Verbonden, Nederland als koploper in kringlooplandbouw.” Deze week werd over haar plannen voor de financiering van deze visie in de Tweede Kamer gedebatteerd.
01.11.2018 |
WECF is blij met de erkenning van de Minister dat kostenverlaging en productieverhoging in de landbouw hebben geleid tot een grote druk op de leefomgeving. Dit is in Nederland ten koste gegaan van biodiversiteit, het milieu, kwaliteit van drinkwater en de aantrekkelijkheid van het landschap. Het is daarom mooi dat de Minister stelt dat het tijd is voor verandering. En het idee van kringlooplandbouw past hier goed bij.
Toch begrijpen wij niet hoe de Minister bij deze stip op de horizon wil komen gezien de ontbrekende aandacht voor biologische landbouw. De keuze voor kringlooplandbouw zou gepaard moeten gaan met een keuze voor een duurzame agrarische sector, waarin gebruik van pesticiden wordt afgebouwd en waarbij wordt afgezien van import van grote hoeveelheden veevoer van buiten de EU. Zonder een drastische afname van de enorme hoeveelheden varkens, rundvee en pluimvee die in Nederland zowel gevoerd moeten worden als hier mest produceren, zal kringlooplandbouw een utopie zijn.
De Nederlandse glastuinbouw wordt door de Minister als voorbeeld gegeven als een sector die al veel kenmerken heeft van een circulair systeem waarbij verdergaande stappen kunnen worden gezet door het verbeteren van waterkwaliteit en duurzame energievoorziening. Maar juist in de glastuinbouw is veel winst te behalen: de dosering per jaar en per hectare van biologische bestrijdingsmiddelen in de glasgroenteteelt is vanaf 2000 tot 2016 met bijna 40% afgenomen. Het gebruik van pesticiden nam bij glasgroenten in de periode 2012-2016 van 11,6 naar 12,4 kg/hectare toe. Het enige lichtpuntje is de glasbloementeelt, waar het gebruik van pesticiden van bijna 40kg/hectare tot bijna 30kg/hectare afnam (Statline/CBS 2018). Dit zijn echter nog steeds enorme hoeveelheden die niets over de nadelige gevolgen voor kwaliteit van water en bodem zeggen. Daarom wordt het ook tijd dat we niet alleen naar het aantal gebruikte kilogrammen pesticien per hectare kijken, maar vooral naar de toxiciteit van de gebruikte stoffen. De bestrijdingsmiddelenatlas laat duidelijk zien dat de glastuinbouwsector zeer vervuilend is. Vooral in streken met glastuinbouw is het oppervlaktewater zeer met pesticiden belast.
WECF is van mening dat in een echt toekomstbestendige landbouw geen synthetische pesticiden thuishoren die flora en fauna, insecten en bodemleven en biodiversiteit op land als in water tenietdoen. In de EU is Nederland met gemiddeld 7,9 kg pesticiden (actieve stoffen) per hectare koploper in het gebruik van deze voor mens en/of milieu veelal giftige stoffen. Daarnaast is Nederland in de EU hekkensluiter als het aankomt op biologische landbouw; in 2017 werd slechts 3,2% van het landbouwareaal (inclusief grasland) biologisch bewerkt.
Om de laatste restjes natuur en biodiversiteit die we nog in Nederland hebben is, wat ons betreft, een drastische verandering in het landbouwbeleid nodig:
- Afschaffing van de versnipperde en inefficiënte subsidies zoals voor bloemenstroken langs een akker die met pesticiden wordt behandeld; of voor agrarisch natuurbeheer waarbij giftige middelen op de akkers worden gebruikt;
- Verandering van regels: de huidige nitraatrichtlijn of de fosfaatregeling richt zich alleen op stikstof en fosfaten in dierlijke mest; kunstmest wordt buiten beschouwing gelaten.
- Een maximum stellen aan toelaatbare resten medicijnen, biociden en pesticiden in dierlijk mest voor stoffen die zeer schadelijk voor het bodemleven zijn.
- Het nationale landbouwbeleid moet zich meer richten op het stimuleren van biologische landbouw.
- Daarnaast heeft de overheid ook de opgave om het kopen van biologische producten te stimuleren, door een verlaging van de BTW op deze producten.
- Daar hoort ook bij dat de overheid tegelijk bewaakt dat boeren een eerlijke prijs voor hun producten krijgen, zodat de race to the bottom ten koste van natuur, milieu en landschap kan stoppen.
Zolang een natuur inclusieve of kringlooplandbouw niet gedefinieerd is, en er voor de veehouders, de land- en tuinbouwers geen regels voor de uitvoering zijn vastgelegd, dan zijn het slechts vage termen die het probleem van overbemesting, teruggang van de biodiversiteit, te veel CO2 of methaan niet aanpakken.
Tot slot maken wij ons zorgen over de export van ons landbouwsysteem naar andere landen. Nederland exporteert vooral de intensieve aanpak van land- en veeteelt en van glastuinbouw. Dit kan leiden tot meer werkloosheid, meer vervuiling en aantasting van eeuwenoude lokale productietechnieken die wel duurzaam zijn. Terecht merkt de Minister op dat andere landen bewondering hebben voor de vernieuwingskracht van Nederland. Laten we deze positie gebruiken om juist onze kennis over de biologische, natuur-inclusieve kringlooplandbouw te delen en tegelijkertijd zelf te leren van lokale productietechnieken elders.
Lees meer over WECF's onderzoek naar het gebruik van pesticiden in Drenthe . Ook werkt WECF nu aan een onderzoek naar pesticiden & mest in de provincie Gelderland, waarover later meer informatie wordt gepubliceerd.
Het 'Maak Europa Duurzaam voor Iedereen' project is mede mogelijk gemaakt door een financiële bijdrage van de Europese Commissie.
Meer Nieuws
Nieuw SDG10 rapport over groeiende ongelijkheid
“Hoewel Nederland bovengemiddeld scoort zijn er zorgen over groeiende en bestaande ongelijkheden, bijvoorbeeld in het onderwijs en op het gebied van vrouwenemancipatie”.
19.06.2019
WECF brengt Ecofeministische Kieswijzer #ecofeministscorecard
Deze week, aanstaande donderdag 23 mei, vinden de Europese Verkiezingen plaats. Om je te helpen bij het bepalen van je keuze hebben we een ecofeministische kieswijzer voor je gemaakt, waarbij we naar een aantal specifieke onderwerpen hebben gekeken die wij als feministisch milieunetwerk belangrijk vinden.
18.05.2019
WECF reageert op commentaren onderzoeksrapport weidevogels en bestrijdingsmiddelen in Gelderland
De publicatie van ons onderzoeksrapport "Een onderzoek naar mogelijke relaties tussen de afname van weidevogels en de aanwezigheid van bestrijdingsmiddelen op veehouderijbedrijven“ heeft geleid tot een golf van publiciteit en een reactie van Minister Schouten
13.05.2019
Overzicht stand van zaken onderzoek weidevogels Gelderland
Na presentatie onderzoeksresultaten ontstak mediastorm, gevolgd door kamervragen
11.05.2019
Presentatie Onderzoek naar bestrijdingsmiddelen en afname weidevogels in Gelderland
12 april 2019 presenteerden WECF en Buijs Agro-Services in het provinciehuis in Arnhem hun onderzoeksresultaten over de mogelijke relatie tussen de afname van weidevogels en de aanwezigheid van bestrijdingsmiddelen op veehouderijbedrijven
19.04.2019
